Madem sitemiz müzik alanında faaliyet gösteriyor,bari bu konuyu da irdeleyelim dedik..Belki sizlere de bir faydası dokunabilir..
Günümüzde özellikle de müzik alanında "cover sanatçılığı" bir hayli popüler olmaya başladı..Artık dünya da giderek artan bir "cover sanatçısı" da var..Hele de youtube de bir cover sanatçısı olmak,başlı başına bir ilham..😊
Peki "cover sanatçılığı" ve "cover sanatçısı" nedir,kime denir?
Aslında "cover sanatçılığı"nın birden fazla çok çeşidi(kategorisi) var..Bu çeşitler arasında "Ambalaj,bilim ve teknoloji,kişiler,sanat,eğlence ve medya,işletme(finans),aldatma ve gizleme,matematik,askeri,spor ve diğer kullanımlar" (1) gibi kategoriler ve bunların altında da çok sayıda cover çeşitleri bulunuyor..
Müzik alanında "cover" ise iki anlamda ön plana çıkıyor;
1) Müzik albumünün kapağı ile ilgili bir tasarım..Mesela album kapakları..(ALBUM COVER);
2) Müzik albumünde geçen bir müzik eserinin,farklı kişilerce yeniden seslendirilmesi yada taklit edilmesidir.. Bu bilinen bir müzik eserinin yeniden seslendirilmesi yani "cover" edilmesidir ki Türkiye'de bu duruma daha çok Aranjman(düzenleme) deniyor..
Aranjman,İngilizce de "Arrangement" olarak geçiyor..Ancak Arrangement'in, "Düzenleme(cover)" ve "Aranjör" olarak iki farklı anlamıda bulunuyor..
"Aranjör, müzisyenlerin yaptığı sanatın düzenlenmesini yapan kişidir. Yapılan sanatın uyum, ahenk ve işleyişine yön verir. Genellikle yazılı kompozisyonları düzenler. Düzenleme bazen kısmi bazen de tamamen olabilir. Müziğin armonik, melodik ve ritmik yapısını uyumlu hale getirir." (2)
Arrangement'in Cover (yani aranjman-düzenleme) kısmı ise wikipedi'de şöyle geçiyor; "Aranjman veya cover, müzik alanında önceden seslendirilmiş bir eserin farklı sanatçılar tarafından yeniden icra edilmesi anlamına gelmektedir. "Cover" (Okunuşu kavır), kökeni eski Fransızcaya (coverir, 13. Yüzyıl) dayanan İngilizce bir sözcük olmasına rağmen birçok dilde değiştirilmeden kullanılmıştır. Türkçedeki en yaygın karşılığı aranjmandır." (3)
Kısaca COVER;
"Müzik eserinin seslendirilmesi" alanında Cover, önceden seslendirilmiş bir müzik eserinin, farklı kişiler tarafından; eseri söyleyenin sesine ve esere özgü ses tonu ve müzik stil tarzı yada farklı bir ses tonu ve müzik stil tarzı ile yeniden seslendirilmesi /taklit edilmesidir.."
Wikipedi'nin ingilizce versiyonunda bir müzik eserinin seslendirilmesi alanında Arrangement konusu biraz daha detaylı işlenmiş gibi gözüküyor..Daha geniş bilgi için kaynağına gidip okuyabilirsiniz..
NOT:Türkçe çeviri hataları olabilir..Gerçeğini öğrenmek için kaynağına gidip okuyabilirsiniz..
"Aranjman (Arrangement)
Müzikte bir düzenleme, önceden oluşturulmuş bir müzikal eserin, yeniden kavramsallaştırılmasıdır. Yeniden yapılanma melodik yorumlama/başka kelimelerle açıklama (paraphrasing), orkestrasyon (orchestration) veya resmi yapının geliştirilmesi yoluyla orijinal çalışmadan farklı olabilir.
Düzenleme, orkestrasyondan farklıdır, çünkü ikinci işlem, bir orkestra, konser grubu veya başka bir müzik topluluğu tarafından performans için enstrümanlara not tahsis edilmesiyle sınırlıdır.
Düzenleme "tanıtımlar, geçişler, modülasyonlar ve sonlamalar için yeni tematik materyaller gibi kompozisyon tekniklerinin eklenmesini içerir ... Düzenleme, mevcut bir melodi müzikal çeşitliliği verme sanatıdır"." (4)
Cover sanatçıları (cover artists)
Peki,"cover sanatçısı/sanatçıları" kimlere denir?
Yukarıda da belirtildiği gibi,Cover/cover sanatçılığı (cover arts) teriminin birden çok çeşidi bulunuyor..Bu alanlarda faaliyet gösteren,ustalaşan,mesleğini en iyi şekilde icra eden kişilere "cover sanatçısı-cover artist" deniyor..
Bilinen bir müzik eserinin yeniden seslendirilmesini yapan kişiye de "Cover sanatçısı" denir..Eğer bunu Türkiye'de kullanılan terime çevirirsek,bu seslendirmeyi yapan kişilere "Aranjman sanatçısı"da diyebiliriz..Tabii "Cover" kelimesi şu an itibariyle dünyada popüler olduğu için, bu mesleği icra eden kişilere "cover ses sanatçısı /cover sanatçısı (cover artist)" demek daha yerinde olur,herhalde..
Müzik seslendirmesi alanında Cover ile ilgili bazı ilginç bilgiler;
"Coveri en çok yapılan 10 sanatçı
Michael Jackson (391 cover) ...
Marvin Gaye (396 cover) ...
Frank Sinatra (493 cover) ...
Stevie Wonder (533 cover) ...
Bob Dylan (608 cover) ...
Traditional Folk (1403 cover) ...
Beatles (2710 cover)" (5)
NOT: Tam liste için kaynağına gitmelisiniz..Hepsini veremiyoruz..
Cover yasal mıdır?
Bizce cover yapanlar /yapmak isteyenler bu yazıyı okumalı..Daha geniş bilgi için kaynağına gidip okumanız gerekiyor..
NOT: Yazı da cover (kapak /kapsama) olarak geçiyor..Kapak/kapsama denince aklınıza "müzik seslendirmesi alanında cover" gelmelidir..
NOT:Türkçe çeviri hataları olabilir..Gerçeğini öğrenmek için kaynağına gidip okuyabilirsiniz..
"Bir şarkı yasal olarak coveri nasıl yapılır?
Belki de son zamanlarda yüksek profilli telif hakkı vakalarının döküntüsünden esinlenerek, favori müzik bloglarımızdan birkaçı son zamanlarda diğer müzisyenlerin şarkılarının yasal olarak kaydedilmesi ve icra edilmesi için ilginç ipuçları sunuyor. Bu davalarda yer alan daha karmaşık müzik taklidi biçimlerinin aksine, bir şarkıyı örtmek aslında oldukça basittir. “Kapak”, daha önce kaydedilmiş bir şarkının sözleri ve temel melodisi bozulmadan orijinal sanatçıdan başka biri tarafından yapılan yeni bir performanstır.
Pitchfork, hem müzikal işbirliğini hem de sahiplenmeyi teşvik eden yeni bir düzenleme için tartışılan op-ed'de, bir şarkıyı kapsayan kuralların ne kadar net olduğunu açıklıyor:
Kapak sürümleri hakkında kurallar vardır […] Sisteme zorunlu lisanslama denir. […] Herkes başka birinin şarkısını kapsayabilir ve yaratıcısı hayır diyemez (bu zorunlu bölümdür). Ancak bir şarkıyı kapsarsanız şarkının yaratıcısına telif hakkı ödemeniz gerekir (bu lisanslama bölümüdür). Dahası, telif ücreti her zaman aynıdır - sabittir ve bireysel müzakereye tabi olmayan “yasal” dır; şarkıyı kimin kapsadığından ve kaç (veya az) kopya sattığından bağımsız olarak. Yasal oran, Kongre Kütüphanesi tarafından atanan üç “telif hakkı telif hakkı hakemi” olan bir hakem kurulu tarafından belirlenir ve zaman zaman göreceli değerini korumak için ayarlanır.
Bu sistemde avukatlar veya davalar için çok az yer vardır, çünkü kurallar açıktır ve evrensel olarak uygulanır." (6)
NOT : Yanlız burada anlayamadımız şey, bir kişi bir coverinde eğer para kazanmıyorsa, kişi neden coverini yaptığı kişiye telif ödesin ki? Tamam youtube'de cover yapıp,videodan para kazanan kişiler var/olabilir,belki onlardan telif alınabilir,o da belki bilemicez artık,hukuk ne diyor bilemiyoz..Coverinden binlerce/milyonlarca dolar falan kazanan youtuberler olabiliyor mesela o yüzdn diyoz..Ama videosundan para kazanmayan kişilerden neden telif alınsın ki,burasını anlamak zor işte.. Bir de cover videolarını yayınlayan youtube gibi platformlar da videolardaki reklamlardan da bir kazanç sağlayabiliyor..Telif konusu bu gibi platformlar için de geçerli olabilir..
Neyse,daha sonra görüşürük..😊
Kaynaklar;
--------------
(1) Cover
https://en.wikipedia.org/wiki/Cover
ET:28.07.2020
(2) Aranjör
https://tr.wikipedia.org/wiki/Aranjör
ET:29.07.2020
(3) Aranjman
https://tr.wikipedia.org/wiki/Aranjman
ET:29.07.2020
(4) Arrangement
https://en.wikipedia.org/wiki/Arrangement
ET:29.07.2020
(5) Top 10 Most Covered Artists
https://www.whosampled.com/news/2015/02/11/top-10-most-covered-artists/
ET:29.07.2020
(6) How to Legally Cover a Song
https://flypaper.soundfly.com/hustle/how-to-legally-cover-a-song/
ET:29.07.2020
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
YORUM UYARISI : Yorumlara link ve telefon numarası bırakmak ve küfür,hakaret vb gibi suç unsuru olabilecek yazılar yazmak yasaktır..Tespit edilirse yayınlanmaz..